06 Ιούλ Ειδικές ανάγκες, υπάρχουν τελικά;
Εδώ και δεκαετίες, η φράση άτομα με ειδικές ανάγκες χρησιμοποιείται ευρύτατα όταν κανείς αναφέρεται σε ανθρώπους με αναπηρία.
Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ακαδημαϊκά προγράμματα σπουδών, επιδοτούμενα προγράμματα κατάρτισης αναπήρων, αλλά και μέσα στην καθημερινότητα, ο όρος αυτός έχει κυρίαρχη θέση στη συνείδηση όλων, ως ο καταλληλότερος τρόπος να αναφέρεται κανείς στην συγκεκριμένη ομάδα ανθρώπων.
Από την σκοπιά των ίδιων των ενδιαφερόμενων.
Ο όρος άτομα με ειδικές ανάγκες, περιέχει κατά τη γνώμη μας δύο μηνύματα. Το πρώτο και πιο φανερό, πως οι άνθρωποι στους οποίους αναφέρεται, είναι διαφορετικοί από το σύνολο και χρειάζονται ιδιαίτερη μεταχείριση. Αυτή η ιδιαίτερη μεταχείριση, αφορά πολλές κρίσιμες περιοχές της κοινωνικής ζωής. Η εκπαίδευση, η εργασία, η ψυχαγωγία, η επικοινωνία, είναι κάποιοι μόνο από τους πολλούς τομείς στους οποίους σύμφωνα με αυτόν τον προσδιορισμό, οι ανάπηροι άνθρωποι διαφέρουν και κατά συνέπεια έχουν κάποιες ανάγκες διαφορετικές από τον υπόλοιπο πληθυσμό. Είναι όμως έτσι;
Εδώ και αρκετά χρόνια, οι ίδιοι οι ανάπηροι, έχουν επιλέξει να αντικαταστήσουν τον όρο άτομα με ειδικές ανάγκες, με τον όρο άτομα με αναπηρία,
η απλώς ανάπηροι ή ανάπηρες σύμφωνα με το κοινωνικό μοντέλο της αναπηρίας, που μέσα από τις διεκδικήσεις των αναπηρικών κινημάτων ανά τον κόσμο, σταδιακά κερδίζει όλο και μεγαλύτερο έδαφος, η αναπηρία βιώνεται ως μια κοινωνική κατασκευή και δεν χαρακτηρίζει τη φυσική κατάσταση και τις σωματικές βλάβες που ένα άτομο έχει. Αυτό σημαίνει, πως οι όποιοι περιορισμοί που η αναπηρία επιφέρει, επιβάλλονται από περιβαλλοντικούς και οικονομικούς παράγοντες και όχι από την ίδια την σωματική αναπηρία. Για να δώσουμε κάποια παραδείγματα μέσα από την καθημερινή ζωή, η ράμπα την οποία χρειάζονται τα άτομα που χρησιμοποιούν αμαξίδιο για να διευκολυνθεί η ανεξάρτητη πρόσβαση τους σε δημόσια κτίρια, δεν είναι μια δική τους ειδική ανάγκη, αλλά μια αδυναμία του αστικού σχεδιασμού να συμπεριλάβει στη δόμησή του τους ανθρώπους με κινητικές αναπηρίες, ώστε ο σχεδιασμός αυτός, να επιτρέπει σε όλους την ισότιμη και ανεξάρτητη πρόσβαση. Μια άλλη αντίστοιχη περίπτωση είναι πως ενώ ο υποτιτλισμός μιας ξενόγλωσσης ταινίας θεωρείται αυτονόητος προκειμένου να μπορεί να την παρακολουθήσει απρόσκοπτα ο οποιοσδήποτε, η ακουστική περιγραφή που βοηθά τα τυφλά άτομα να αντιληφθούν τι συμβαίνει στα διαστήματα που δεν υπάρχουν ομιλίες, θεωρείται μια ειδική ανάγκη. Αυτό όμως δεν αφορά σε τίποτα την οπτική αναπηρία και στην ικανότητα των τυφλών ατόμων να παρακολουθήσουν μια ταινία. Πρόκειται απλώς για την παράλειψη των εταιριών παραγωγής να συμπεριλάβουν στο εν δυνάμει κοινό και τα τυφλά άτομα ώστε να τους παρέχουν όλες τις δυνατότητες για μια ισότιμη παρακολούθηση.
Η αναπηρία ως λέξη που προκαλεί την στενοχώρια .
Ένα δεύτερο μήνυμα, ίσως λιγότερο προφανές που περιλαμβάνεται μέσα στον όρο άτομα με ειδικές ανάγκες είναι η προσπάθεια να αποφευχθεί η χρήση της λέξης αναπηρία. Η λέξη αυτή έχει διαχρονικά συνδεθεί με την ανημποριά , την αρρώστια, τη φτώχεια και πολλούς άλλους περιορισμούς. Είναι λοιπόν εύλογο πολλοί άνθρωποι να προτιμούν να αναφέρονται στους ανάπηρους με φράσεις όπως «άτομα με ειδικές ανάγκες», «άτομα με ειδικές ικανότητες» θεωρώντας πως τέτοιοι προσδιορισμοί απαλύνουν και εξωραΐζουν τη δύσκολη κατάσταση της αναπηρίας.
Σύμφωνα με τον νόμο 2817 του 2000 που έρχεται ως απάντηση, λέει ότι το «ειδικές ανάγκες» πλέον αντικαθίσταται από το «άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες» όταν λχ γίνεται αναφορά σε άτομα που συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία. Με το νόμο 3699 του 2008 δε, η ειδική αγωγή μετατρέπεται σε «Ειδική αγωγή και Εκπαίδευση ατόμων με αναπηρία ή με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες».
Προς μια κοινωνία περισσότερο συμπεριληπτική.
Η συζήτηση για την ανάγκη όλο και μεγαλύτερης συμπερίληψης των ατόμων με αναπηρία στους σημαντικούς τομείς της κοινωνικής ζωής, ανοίγει 
πλέον όλο και πιο συχνά και στη χώρα μας. Η ανεμπόδιστη ένταξη και συμμετοχή των αναπήρων ατόμων στην κοινωνία, είναι θεμελιώδες και αναφαίρετο δικαίωμα τους. Έτσι λοιπόν, ο τρόπος που επιλέγει κανείς να αναφέρεται στους ανάπηρους, καθορίζει σε ένα μεγάλο βαθμό και την αντίληψη που έχει για αυτούς και τις ανάγκες τους. Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό, πως ο όρος άτομα με ειδικές ανάγκες, συνεχίζει να διαχωρίζει τους ανάπηρους, από το υπόλοιπο πληθυσμό, να δίνει μια ψευδή εικόνα για τους περιορισμούς που αντιμετωπίζουν και τις δυνατότητες που έχουν και να αποπροσανατολίζει τη συζήτηση, από το πραγματικό πρόβλημα που είναι η αδυναμία της πολιτείας να αντιμετωπίσει τα ανάπηρα άτομα ως πολίτες με ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις και να τα λαμβάνει υπόψιν στη λήψη κρίσιμων αποφάσεων για τα ζητήματα της κοινωνικής ζωής.