01 Φεβ “Κούρσα εμποδίων” για τα άτομα με αναπηρία: Μπορούν οι συγκοινωνίες του Παρισιού να γίνουν προσβάσιμες εγκαίρως για τους Ολυμπιακούς Αγώνες;
Η διοργάνωση των Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών Αγώνων επισπεύδει τα σχέδια για βελτίωση της πρόσβασης των ανάπηρων ατόμων στην ίδια την γαλλική πρωτεύουσα αλλά και γύρω από αυτή, σύμφωνα με τους διοργανωτές. Όμως, τα σχέδια που αφορούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς στο δίκτυο του Παρισιού έχουν δημιουργήσει ανησυχία ότι οι προσωρινές βελτιώσεις που θα γίνουν ενόψει των Αγώνων, αποτελούν “χαμένη ευκαιρία” για σημαντικές αλλαγές που θα έχουν διάρκεια στο χρόνο.
Ο Serge Mabilly πληκτρολογεί τον προορισμό του στο κινητό του τηλέφωνο: την Arena Bercy, στο 12ο διαμέρισμα του Παρισιού. Από το σταθμό στην Place d’Italie και παίρνοντας την γραμμή 6 του μετρό, αυτή η διαδρομή θα έπρεπε να έχει διάρκεια περίπου 15 λεπτά.
Όμως, για τον Mabilly, ο οποίος είναι άνω των 50 χρονών, η μετακίνηση αυτή θα διαρκέσει περίπου 40 λεπτά – είναι χρήστης αναπηρικού αμαξιδίου και δεν υπάρχει τρόπος για εκείνον να πλοηγηθεί στον λαβύρινθο από σκάλες που αποτελεί τον πλησιέστερο σταθμό του μετρό.
“Το Παρίσι είναι σαν κούρσα εμποδίων για άτομα με περιορισμένη κινητικότητα,” λέει ο Mabilly, αντιπρόεδρος του AFP France Handicap Association. “Θα χρειαστεί να επισπεύσουν κατά πολύ τις βελτιώσεις ώστε να είμαστε έτοιμοι για τους Ολυμπιακούς και Παραολυμπιακούς Αγώνες”.
350,000 ανάπηροι χρήστες
Καθώς η διοίκηση του ίδιου του Παρισιού έβαλε υποψηφιότητα το 2015 για να φιλοξενήσει η η γαλλική πρωτεύουσα τους αγώνες, οι διοργανωτές έχουν δεσμευτεί στην προετοιμασία μιας διοργάνωσης “συμπεριληπτικής και προσβάσιμης”, η οποία θα έχει εμφανές θετικό αντίκτυπο στους 12 εκατομμύρια ανθρώπους στην Γαλλία -δηλαδή το 17% του πληθυσμού της χώρας- που έχει κινητική, αισθητηριακή ή γνωστική αναπηρία.
Οι περισσότερες υποδομές στο Παρίσι, τα σπίτια, οι δρόμοι, τα μέσα μεταφοράς, τα ολυμπιακά ακίνητα και τα μαγαζιά είτε κτίζονται εκ νέου είτε ανακαινίζονται για τους ολυμπιακούς του 2024. Όμως, απ’ όλα αυτά, η δημόσια συγκοινωνία στην ευρύτερη περιοχή του Παρισίου φαίνεται πως θέτει το μεγαλύτερο πρόβλημα στο ζήτημα της προσβασιμότητας.
Εκτιμάται ότι περίπου 350,000 άτομα με αναπηρία θα θελήσουν να μετακινηθούν στην γαλλική πρωτεύουσα το καλοκαίρι του 2024, το οποίο μεταφράζεται σε 4,000 με 5,000 άτομα που θα μετακινούνται καθημερινά, τα οποία έχουν περιορισμένη κινητικότητα.
Έναν χρόνο πριν τους Αγώνες, το να πάρει κανείς το μετρό, το λεωφορείο ή το υπέργειο τρένο, παραμένει ένας εφιάλτης για ταξιδιώτες με αναπηρία.
“Το μετρό είναι το χειρότερο”, λέει ο Mabilly, “Μονάχα η γραμμή 14 και μερικοί ακόμη σταθμοί είναι προσβάσιμοι, αλλιώς υπάρχουν σκάλες. Και δεν μετράω καν τις φορές που οι ανελκυστήρες είναι εκτός λειτουργίας”.
Συχνά, η μοναδική επιλογή του Mabilly είναι το λεωφορείο. “Όμως, οι χρόνοι αναμονής είναι κατά πολύ μεγαλύτεροι και εξαρτάσαι από το πόση κίνηση έχουν οι δρόμοι”, λέει. “Συχνά δεν μπορώ καν να ανέβω στο λεωφορείο, καθώς η ράμπα για τα αναπηρικά αμαξίδια είναι σπασμένη ή το λεωφορείο είναι ασφυκτικά γεμάτο από επιβάτες ή δεν έχει μπορέσει να σταθεί σωστά στην στάση”.
Προσθέτοντας στα προβλήματα των μέσων μαζικής συγκοινωνίας και άλλα στοιχεία, όπως οι ανοιχτές τρύπες στην μέση του δρόμου, τα ψηλά πεζοδρόμια και τα έργα, το να κινείται κανείς στους δρόμους της πόλης, μπορεί να αποτελέσει μια δοκιμασία. “Όταν έχεις κινητική αναπηρία, πρέπει είτε να είσαι υπομονετικός είτε αθλητικός είτε να μπορείς να μετακινηθείς με αυτοκίνητο”, λέει ο Mabilly.
Η διεύθυνση μεταφορών Île-de-France Mobilités έχει δεσμευτεί να αυξήσει την ταχύτητα των έργων της ενόψει τον Ολυμπιακών Αγώνων.
Ένας προϋπολογισμός ύψους 1.5 δισεκατομμυρίων ευρώ έχει διατεθεί με σκοπό την αύξηση της προσβασιμότητας σε 270 εθνικούς σιδηροδρομικούς σταθμούς στην ευρύτερη περιφέρεια του Παρισιού, στην οποία μετακινούνται πάνω από 5,000 άτομα με κινητική αναπηρία καθημερινά. Υπάρχουν δε, σχέδια, για την τοποθέτηση υπερυψωμένων πλατφορμών και την αναβάθμιση των ακουστικών ειδοποιήσεων, των καθοδηγητικών μονοπατιών, της σήμανσης και της βοήθειας.
“Όλες οι γραμμές του τραμ και δύο από τις γραμμές του υπέργειου τρένου, έχουν ήδη βελτιωθεί σημαντικά και μέχρι το 2024 όλες οι γραμμές λεωφορείου στην περιφέρεια θα είναι ολοκληρωμένες,” ανακοίνωσε ο Grégoire de Lasteyrie, ο υπεύθυνος από την Île-de-France Mobilités για την παρακολούθηση των έργων στην περιοχή του Παρισιού.
Παρά ταύτα, είναι “πολύ πιο περίπλοκο” να γίνουν αλλαγές στο μετρό, είπε. “Το δίκτυο είναι 100 χρονών και μερικοί από τους σταθμούς δεν δύνανται να αλλαχθούν από κατασκευαστικής πλευράς.”
Ακόμη και έτσι όμως, 4 ακόμη σταθμοί του μετρό αναμένεται να καταστούν προσβάσιμοι μέχρι το 2024, αυξάνοντας το νούμερο των προσβάσιμων σταθμών σε 18.
“Και οι 21 νέοι σταθμοί που δημιουργήθηκαν από την επέκταση των γραμμών 4, 11, 12 και 14 θα είναι περισσότερο προσβάσιμοι,” σημειώνει ο de Lasteyrie.
Λεωφορεία, ταξί και parking
Συνολικά, 5% του δικτύου του μετρό θα είναι προσβάσιμο για άτομα με αναπηρία κατά την διάρκεια των Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών αγώνων.
Η οργανωτική επιτροπή έχει αναγνωρίσει ότι οι σχεδιασμένες βελτιώσεις δεν θα καταστούν αρκετές για την μεταφορά όλων των επισκεπτών με αναπηρία από και προς τα 24 ολυμπιακά ακίνητα στην ευρύτερη περιοχή του Παρισιού.
Πρόσβαση σε ένα “κατά παραγγελία” σύστημα μετακίνησης για τους χρήστες με αναπηρία ονόματι PAM (Pour Aider à la Mobilité, “βοηθώντας την μετακίνηση”) του οποίου οι τιμές θα ανέρχονται σε 2 ευρώ το εισιτήριο. Επίσης, λεωφορεία με τακτικά δρομολόγια θα τοποθετηθούν σε μεγάλους σταθμούς και στα μέρη όπου θα διεξαχθούν τα αγωνίσματα.
Η κυβέρνηση έχει υποσχεθεί να αυξήσει τον αριθμό των προσβάσιμων σε αμαξίδια ταξί στην πρωτεύουσα από 200 μέχρι και σε 1,000 οχήματα.
Το parking και τα σημεία παραλαβής από αυτοκίνητο που βρίσκονται πιο κοντά στους τόπους διεξαγωγής των ολυμπιακών αγωνισμάτων θα είναι δεσμευμένα για τα ανάπηρα άτομα.
“Η συνολική μας προσέγγιση θέλουμε να έχει ως αποτέλεσμα μια υποστήριξη η οποία ικανοποιεί τις ανάγκες των επισκεπτών με αναπηρία, από την αρχή μέχρι το τέλος της επίσκεψής τους”, είπε η Ludivine Munos, πρώην παραολυμπιονίκης κολυμβήτρια και νυν επικεφαλής της οργανωτικής επιτροπής για την συμπερίληψη και την προσβασιμότητα των Παραολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού το 2024.
“Αναφορικά με την μετακίνηση, αυτό σημαίνει να προσφέρουμε μια σειρά εναλλακτικών λύσεων”.
“Δουλεύουμε επίσης στις περιοχές γύρω από τους σταθμούς και τα ολυμπιακά ακίνητα ώστε να σιγουρευτούμε ότι όλοι μπορούν να μετακινηθούν με την μεγαλύτερη δυνατή ευκολία, χωρίς εμπόδιᔨ.
Ο Mabilly καλωσορίζει αυτό το σχέδιο, έχει όμως ακόμη κάποιες αμφιβολίες. “Το σύστημα με τα λεωφορεία που εκτελούν τακτικά δρομολόγια, θεωρητικά ακούγεται εξαιρετικό, όμως ακόμη χρειάζεται να φτάσουμε στις στάσεις ώστε να τα χρησιμοποιήσουμε. Αυτό θα το κάνουμε χρησιμοποιώντας την δημόσια συγκοινωνία;”
Ως παίκτης του τένις σε αναπηρικό αμαξίδιο, ο Mabilly σκοπεύει να αγοράσει εισιτήρια για να παρακολουθήσει το αγαπημένο του άθλημα. Για την ώρα, δεν γνωρίζει πως θα έχει πρόσβαση στο Roland Garros, τον χώρο στα δυτικά του Παρισιού όπου θα διεξαχθούν οι αγώνες.
“Το υπάρχον σχέδιο καλύπτει μονάχα την περίπτωση ενός ανάπηρου ατόμου που συνοδεύεται από μόνο ένα μη ανάπηρο άτομο. Κι εάν θέλω να πάω με την οικογένειά μου; Είμαστε 4 άτομα. Πως θα το κάνουμε; Θα χρειαστεί να χωριστούμε;”
“Επίσης, μιλάμε για την μεταφορά 350,000 ατόμων. Θα υπάρχουν άραγε αρκετά λεωφορεία με τακτικά δρομολόγια και αρκετοί χώροι στάθμευσης διαθέσιμοι;”
Μια συμπεριληπτική κληρονομιά (;)
Η προσβασιμότητα για τους Ολυμπιακούς αγώνες δεν έχει εξασφαλιστεί για τους περίπου 9.000 αθλητές των Παραολυμπιακών Αγώνων οι οποία θα διαγωνιστούν. Θα στεγαστούν στο αθλητικό χωριό του Seine-Saint-Denis, το οποίο προγραμματίζεται να είναι μέχρι τους Αγώνες εντελώς προσβάσιμο και συμπεριληπτικό, από τα ειδικά κατασκευασμένα μπάνια του μέχρι και τις επιγραφές στους δρόμους.
Όμως, τι είδους κληρονομιά θα παραμείνει αφότου οι αθλητές φύγουν;
Ο Nicolas Mérille, εθνικός σύμβουλος προσβασιμότητας στην APF France handicap,έχει βρεθεί σε διάφορες συναντήσεις με την Επιτροπή Διοργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων, την διοίκηση μεταφορών και την ίδια την κυβέρνηση, με σκοπό την διεύρυνση της προσβασιμότητας. Ανησυχεί ότι τα “βραχυπρόθεσμα μέτρα” που εισήγαγαν για την συγκεκριμένη διοργάνωση, ρισκάρουν την επισκίαση της γενικότερης “έλλειψης προόδου”
“Οι Ολυμπιακοί και Παραολυμπιακοί Αγώνες αποτέλεσαν την καταλληλότερη ευκαιρία για να γίνουν σημαντικές βελτιώσεις σχετικά με την προσβασιμότητα του Παρισίου αλλά και της περιφέρειας της πρωτεύουσας”, είπε. “Ακούμε πολλά σχετικά με την κληρονομιά που αφήνουν πίσω τους οι αγώνες, αλλά όσον αφορά τις μεταφορές, φαίνεται ότι η όποια βελτίωση θα είναι -δυστυχώς- αρκετά περιορισμένη”.
Η απογοήτευση του Mérille δεν είναι ακριβώς μη αναμενόμενη – η Γαλλία έχει για πολύ καιρό υπάρξει πολύ πίσω σε σχέση με άλλα έθνη σε ό,τι αφορά τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία.
Μια έρευνα των Ηνωμένων Εθνών κατά το 2021, κάλεσε την γαλλική κυβέρνηση να “επανεξετάσει και να βάλει σε σειρά” τους νόμους και τις πολιτικές που σχετίζονται με την αναπηρία, που δεν συμμορφώνονταν με την Σύμβαση των Δικαιωμάτων με Αναπηρίες σε εθνικό, περιφερειακό και δημοτικό επίπεδο.
Αυτά συμπεριέλαβαν τον ορισμό της αναπηρίας στην εθνική Σύμβαση του 2005 για τα Ίσα Δικαιώματα και τις Ίσες Ευκαιρίες, τα οποία, σύμφωνα με την έρευνα, κατοχύρωσαν στον γαλλικό νόμο την έννοια ότι η προσβασιμότητα πρέπει να είναι εγγυημένη για όλους.
Σχεδόν δύο δεκαετίες από την εισαγωγή αυτού του νόμου, ο,Mérille δεν έχει πάψει να ελπίζει.
“Έχουμε σχεδόν έναν ακόμη χρόνο, και όλες οι πλευρές φαίνεται πως κινητοποιούνται”, είπε. “Υπάρχει ακόμη χρόνος να ανεβάσουμε ρυθμό, ώστε οι Αγώνες να μην αποτελούν απλά μια επιτυχία για το καλοκαίρι του 2024 αλλά και έπειτα από αυτό.”