20 Ιούν Πόσο καλά μπορεί να πάει η νοσηλεία ενός τυφλού ατόμου σε ελληνικό νοσοκομείο;
Ένα βιωματικό άρθρο του Θοδωρή Τσάτσου
Είναι νομίζω ασφαλές να υποθέσω πως ανεξάρτητα από την συνθήκη της αναπηρίας, μια εισαγωγή στο νοσοκομείο δεν μπορεί να είναι ευχάριστο γεγονός για τον οποιονδήποτε. Αυτό όμως, σίγουρα δε σημαίνει πως μια τέτοια εμπειρία δεν μπορεί να βιωθεί με περισσότερη ή λιγότερη ασφάλεια, μεγαλύτερη ή μικρότερη αγωνία, παράγοντες που εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την ποιότητα της επικοινωνίας που ο ασθενής αναπτύσσει με το προσωπικό του νοσοκομείου.
Ερευνητικά στοιχεία
Σύμφωνα με έρευνες, τα άτομα με αναπηρία έχουν βιώσει σε βάθος χρόνου διακρίσεις αναφορικά με την περίθαλψή τους, οι οποίες, κατά συνέπεια, είναι επιβλαβείς για την υγεία τους. Οι επαγγελματίες υγείας συχνά δεν έχουν ούτε την εκπαίδευση αλλά ούτε και την αυτοπεποίθηση για να περιθάλψουν επιτυχώς τους ανάπηρους ασθενείς τους. Σε πρόσφατη μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό Health Affairs, 714 Αμερικανοί γιατροί,, το 36% ανέφερε πως δεν γνώριζε σχεδόν τίποτα για τις ιατρικές ευθύνες που προκύπτουν από την νομοθεσία για την προστασία των ανάπηρων ατόμων. Υπάρχουν φυσικά και άλλες…καταγεγραμμένες συμπεριφορές, όπως “Χρειάζεσαι πολλή περισσότερη φροντίδα. Δεν είμαι ο γιατρός για σένα.” Περαιτέρω, εμπόδια όπως η δυσκολία στην επικοινωνία, οι υπάρχουσες προσωπικές προκαταλήψεις των γιατρών σε συνδυασμό με την έλλειψη εξοπλισμού, δυσχεραίνουν την πρόσβαση των ανάπηρων ατόμων στην υγεία.
Δεδομένα που έχουν συλλεχθεί στο πλαίσιο ερευνών όπως αναφέρει το ακαδημαϊκό άρθρο “Equitable Care for Patients With Disabilities”, υποδεικνύουν επίσης ότι οι ασθενείς με αναπηρία βρίσκονται σε αυξημένο κίνδυνο να βιώσουν αποκλεισμό, παραμέληση, εκφοβισμό, βιαιοπραγία και σεξουαλική κακοποίηση, με τις ανάπηρες γυναίκες να έχουν 3 φορές περισσότερες πιθανότητες σε σχέση με τις μη ανάπηρες γυναίκες να πέσουν θύματα βιασμού.
Το…ιστορικό της υπόθεσης: Μέχρι πριν λίγες εβδομάδες δεν είχα ποτέ κάποια ανάλογη εμπειρία και έτσι όσα γνώριζα βασίζονταν σε μαρτυρίες άλλων ανθρώπων. Θεωρώ πως έχει αξία να μοιραστώ λίγα πράγματα σε σχέση με την εμπειρία μου, όσον αφορά κυρίως την επικοινωνία με το νοσηλευτικό προσωπικό.
Ευγένεια. Ως τυφλός έρχομαι πολύ συχνά σε επαφή με έναν συγκεκριμένο τύπο ευγένειας όταν πρόκειται για ανθρώπους που συναντώ πρώτη φορά. Η απεύθυνση σε εμένα με τόνο φωνής και λεξιλόγιο που θα ήταν περισσότερο ταιριαστό σε ένα παιδί, η αμηχανία και κάποιος δισταγμός για το τι μπορεί να ειπωθεί και τι όχι, είναι τα κύρια χαρακτηριστικά αυτης της ευγένειας. Όπως ίσως θα φαντάζεστε, είναι πολύ δύσκολο να νιώσεις άνετα με έναν συνομιλητή που υιοθετεί ένα τέτοιο επικοινωνιακό στυλ. Προς ευχάριστη έκπληξη μου, τέτοια περιστατικά ήταν ελάχιστα στην επικοινωνία μου με τους γιατρούς και τους νοσηλευτές. Υπήρξαν περιστατικά αμηχανίας κάποιων που συνειδητοποίησαν πως έχουν να κάνουν με ένα τυφλό ασθενή, όμως αυτά ξεπεράστηκαν γρήγορα και στην πλειοψηφία οι άνθρωποι με τους οποίους ήρθα σε επαφή επικοινώνησαν μαζί μου με ουσιαστική ευγένεια και διάθεση συνεργασίας.
Ενημέρωση. Όταν βρίσκεσαι σε ένα νοσοκομείο, το πρώτο που σίγουρα χρειάζεσαι είναι μια καλή ενημέρωση για την κατάσταση της υγείας σου, την εξέλιξη που σημειώνεται κατά τις μέρες που βρίσκεσαι εκεί και τα επόμενα βήματα που πρόκειται να ακολουθηθούν. Και σε αυτό η εμπειρία μου ήταν πολύ θετική. Παρά τον μεγάλο φόρτο εργασίας τόσο οι γιατροί, όσο και το νοσηλευτικό προσωπικό έρχονταν συχνά να με ενημερώσουν για την κατάσταση μου και το πρόγραμμα εξετάσεων και φαρμάκων που αναμένονταν να μου χορηγηθούν. Αυτό αύξησε σε μεγάλο βαθμό τα επίπεδα ασφάλειας και εμπιστοσύνης που ένιωσα, κάνοντας την εμπειρία μου σημαντικά καλύτερη.
Πρακτικές πληροφορίες.
Για κάποιον ασθενή χωρίς τη δική μου συνθήκη της τυφλότητας που θα εισαχθεί σε ένα νοσοκομείο, υπάρχουν κάποιες πληροφορίες που μπορεί αυτονόητα να έχει στη διάθεσή του χωρίς κάποια προσπάθεια. Μπορεί για παράδειγμα εύκολα να ξέρει τον χώρο του θαλάμου στον οποίο βρίσκεται, που είναι το μπάνιο, που βρίσκεται το φαγητό του όταν του το φέρνουν. Μπορεί επίσης, να αναγνωρίσει εύκολα μέσω της διαφορετικής ενδυμασίας εάν ο άνθρωπος που επικοινωνεί μαζί του ανήκει στο νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό. Μπορεί επίσης εύκολα να μάθει τη θερμοκρασία του σώματός του αν θερμομετρηθεί κλπ. για έναν τυφλό ασθενή όμως, τέτοιες πληροφορίες δεν είναι αυτονόητα προσβάσιμες. Δεν ήταν λίγες οι φορές που χρειάστηκε να βασιστώ στην ευγένεια των άλλων ασθενών που μοιραζόμασταν το θάλαμο για να μάθω που ακριβώς είναι το μπάνιο, που είναι το φαγητό μου και τι ακριβώς είναι. Το ίδιο συνέβη και με το θερμόμετρο, για την ένδειξη του οποίου χρειάστηκε συχνά να ρωτήσω εγώ τους νοσηλευτές, καθώς εκείνοι σημείωναν απλώς τη θερμοκρασία χωρίς να την ανακοινώνουν. Όλα αυτά φυσικά καθόλου δεν οφείλονται νομίζω σε έλλειψη προθυμίας ή σε αδιαφορία από πλευράς του προσωπικού. Αν οι άνθρωποι που δουλεύουν στις υπηρεσίες υγείας είχαν κάποια εκπαίδευση σε θέματα αναπηρίας, αν ήταν περισσότερο εξοικειωμένοι με τις διαφορετικές ανάγκες για διαφορετικές ομάδες ασθενών, η επικοινωνία τους και σε αυτό το επίπεδο θα ήταν πολύ πιο αποτελεσματική.
Η έλλειψη εξοικείωσης με την τυφλότητα και η ανάγκη εκπαίδευσης του προσωπικού σε ένα τόσο σημαντικό τομέα για τις ζωές όλων όπως είναι η υγεία είναι νομίζω κρισιμότατης σημασίας για να φτάσουμε σε μια ισότιμη αντιμετώπιση ως ασθενείς. Ίσως αυτό φαντάζει πολυτέλεια στο μυαλό πολλών, αν αναλογιστούμε το πόσο έντονοι είναι οι ρυθμοί στους οποίους εργάζεται το προσωπικό των νοσοκομείων αλλά και την σημαντική υποστελέχωση που παρατηρείται σε πολλά από τα νοσοκομεία. Όμως κάθε ασθενής δικαιούται να βιώνει μια εμπειρία όσο το δυνατόν περισσότερο απαλλαγμένη από περιττά άγχη και αγωνίες μέσα σε ένα νοσοκομείο. Για να προσφέρουν οι επαγγελματίες υγείας υψηλής ποιότητας περίθαλψη σε όλους τους ασθενείς, η εκπαίδευση πρέπει να ξεκινήσει…πριν την επίσκεψη.
Άκουσε εδώ τι συζήτησαν για το θέμα ο Θοδωρής Τσάτσος και η Χρυσέλλα Λαγαρία, στο podcast τους με τίτλο “Ζούμε ρε” στην LiFO
Πηγές :
Equitable Care for Patients With Disabilities – PMC (nih.gov)
Better care for patients with disability | I.M. Matters from ACP (immattersacp.org)